اسپوندیلیت انکلوزان
اسپوندیلیت انکیلوزان (Ankylosing spondylitis) یک نوع بیماری روماتیسمی مزمن است که عمدتا ستون مهره و مفاصل ساکروایلیاک (مفصل ساکروایلیاک مفصل بین استخوان ساکروم و لگن است) را گرفتار میکند.
اسپوندیلیت به معنای التهاب ستون مهره است و انکیلوزان به این معنا است که استخوان ها تمایل دارند به یکدیگر جوش خورده و متصل شوند. اسپوندیلیت انکیلوزان موجب جوش خوردن مهره ها در ستون فقرات میشود.
در بیماری اسپوندیلیت انکیلوزان لیگامان های اطراف ستون مهره در محل اتصال به مهره ها دچار التهاب میشوند. به زبان دیگر منشا بیماری اسپوندیلیت انکیلوزان التهاب این لیگامان ها و رباط ها است.
این التهاب موجب تحریک سلول های استخوان ساز شده و در داخل لیگامان ها استخوان ساخته شده و بعد از مدتی لیگامان ها تبدیل به استخوان میشوند.
بتدریج این استخوان ها بزرگتر شده و چون خود لیگامان ها از اطراف به مهره های مجاور متصل هستند، استخوان های ایجاد شده در درون رباط ها همچون یک پل بین مهره های مجاور اتصال برقرار کرده و مهره ها را بهم وصل میکنند.
بعد از مدتی مهره های ستون مهره به هم متصل شده و حرکت بین آنها از بین میرود. همین اتفاق در مفاصل ساکروایلیاک هم میفتد و موجب میشود مفاصل ساکروایلیاک بهم جوش بخورند. ( مفصل ساکروایلیاک بین استخوان ساکروم و استخوان ایلیوم قرار گرفته و در پشت حلقه لگن قرار دارد).

بیماری اسپوندیلیت انکیلوزان معمولا در سنین ۳۵-۱۵ سالگی شروع شده و در مردان ۵-۳ برابر شایعتر از زنان است. ممکن است در خانواده بیمار هم سابفه وجود موارد مشابه این بیماری وجود داشته باشد. شیوع اسپوندیلیت انکیلوزان حدود یک نفر از هر هزاز نفر است.
برای مشورت با فیزیوتراپیست برای درمان اسپوندیلیت انکیلوزان با روش های فیزیوتراپی مناسب با کلینیک فیزیوتراپی کمیل تماس بگیرید.
فیزیوتراپیست میثم طالبی
تلفن: 09160664176
مهمترین علائم اسپوندیلیت انکیلوزان عبارتند از:
کمردرد: کمردرد مهمترین علامت اسپوندیلیت انکیلوزان است. درد ابتدا در پایین کمر احساس می شود و در اوایل خفیف است ولی بتدریج در عرض چند ماه شدید می شود. درد ممکن است در پشت باسن احساس شده و به پشت ران ها انتشار پیدا کند. درد می تواند در یک طرف باسن باشد و یا در دو طرف احساس شود. سرفه و زور زدن شدت درد را بیشتر کرده و استراحت آنرا کمتر نمی کند.
خشکی کمر: خشکی و محدودیت در حرکات کمر در صبح ها بیشتر است و در طول روز بهتر میشود. بتدریج با جوش خوردن مهره ها در ستون فقرات انعطاف پذیری ستون مهره کم شده و بیمار نمیتواند خوب به جلو خم شود.
کیفوز: افزایش قوس ستون مهره به صورت کیفوز یا خم شدن به جلو از علائم بیماری در مراحل پیشرفته است.
اختلال تنفس: ناتوانی در اتساع کامل قفسه سینه در هنگام دم عمیق به علت خشکی در مفاصل بین دنده ها و مهره های سون فقرات.
درگیری دیگر مفاصل بدن: در 40 درصد بیماران مفاصل دیگر هم گرفتار می شوند که شایعترین آنها مفاصل ران، زانو، مچ پا و شانه هستند. این مفاصل دردناک خشک و متورم میشوند.
التهاب تاندون و لیگامان ها: شایعترین محل التهاب و ایجاد درد در تاندون ها و لیگامان ها التهاب تاندون آشیل در محل اتصال به استخوان پاشنه و درنتیجه ایجاد درد پاشنه و التهاب در محل اتصال عضلات قفسه سینه به دنده ها است.
التهاب چشم: این عارضه در 30 درصد افراد مبتلا به اسپوندیلیت انکیلوزان ایجاد شده و موجب دردناک و قرمز شدن چشم می شود. علت این عارضه یووئیت Uveitis یا التهاب اجسام مژگانی در چشم است.
علائم عمومی: افراد مبتلا به اسپوندیلیت انکیلوزان ممکن است احساس خستگی و ضعف کنند. وزن آنها کم شود و گاهی دچار کم خونی می شوند. کاهش اشتها و تب خفیف از دیگر علائم این بیماری است.
بیماری های دیگر: علائم اسپوندیلیت انکیلوزان ممکن است در بیماری های التهابی روده (بیماری کرون و بیماری کولیت اولسرو) و پسوریازیس هم دیده شوند.
مشکلات قلبی عروقی: تعدادی از این بیماران در سنین بالا دچار بیماری های قلب عروقی می شوند. نارسایی دریچه آئورت و اختلالات ریتم قلب از عوارض قلب این بیماری هستند.
علت و دلایل گرفتگی و خشکی عضلات کمر
علت بروز AS هنوز کاملا مشخص نشده اما اعتقاد بر این است که بخشی از آن به علل ژنتیکی اتفاق میافتد چرا که بیماری در افراد با سابقه خانوادگی شایعتر است. بر اساس یک تئوری AS در افرادی که از لحاظ ژنتیکی در معرض خطر قرار دارند تحت تاثیر چیزی در محیط مانند عفونت بروز میکند. سیستم ایمنی با تولید مواد شیمیایی ایجاد کننده التهاب در ستون فقرات و سایر مفاصل بدن به این عامل آغازگر پاسخ میدهند. اگرچه هیچ شواهدی مبنی بر اینکه عفونت علت بیماری است وجود ندارد.
بر اساس مطالعات انجام شده افرادی که مولکولی به نام HLA B27 را روی سطح سلولهای خود دارند در معرض خطر بالاتر بروز AS هستند. HLA B27 از والدین به فرزندان منتقل میشود. اگرچه HLA B27 خطر بروز بیماری را افزایش میدهد اما این به این معنی نیست که هر فرد حامل HLA B27 به AS مبتلا میشود.
این مرکز با استفاده از پیشرفته ترین دستگاه ها و بهترین متد های درمانی روز دنیا تلاش خواهد کرد، بهبودی تان را به شما بازگرداند.
فیزیوتراپیست میثم طالبی
تشخیص :
پزشک بر اساس علائم و عکسبرداری اشعه ایکس یا هر نوع تصویربرداری دیگر از مفاصل آسیب دیده AS را تشخیص میدهد. اولین علامت التهاب مفصل ساکروایلیاک یا sacroiliitis است که با عکسبرداری اشعه ایکس از لگن مشاهده میشود یا حتی میتواند در مراحل ابتدایی تر با یک اسکن MRI تشخیص داده شود.
چنانچه مبتلا به AS هستید اشعه ایکس مناطقی را که در استخوانها تحت تاثیر بیماری قرار گرفتهاند آشکار میکند. مهرههای ستون فقرات ممکن است به خاطر کلسیفیه شدن رباطهای بینشان به هم جوش بخورند. واژهای که به منظور توصیف اتصال مهرهها به یکدیگر به دلیل التهاب استفاده میشود انکیلوزیز است و این واژهای است که اسپوندیلیت آنکیلوزان از آن منشا گرفته است (اسپوندیل Spondyl به معنی ستون فقرات و ایتیس itis به معنی التهاب است). بررسی فیزیکی در AS شامل بررسی انعطاف پذیری ستون فقرات است که حتی زمانی که برای شخص مشهود نیست می تواند غیرطبیعی باشد.
پزشک ممکن است درخواست یک آزمایش خون به نام سرعت رسوب گلبول قرمز(ESR) یا تست پروتئین واکنشگر (C (CRP را بدهد. یک نتیجه ESR یا CRP بالا علامت بیماری هایی مانند AS است که التهاب یکی از علائم آنهاست. اگرچه به دلیل اینکه در بسیاری از بیماریهای دیگر ESR یاCRP بالا میشود این تست ها با قطعیت تعیین نمیکنند که فرد مبتلا است و در واقع دوسوم مبتلایان ESR نرمال دارند. از آنجا که درد کمر و آرتروز استخوانی شایع است و بیماری AS به صورت تدریجی بروز میکند AS به ویژه توسط پزشکانی که تخصص روماتولوژی (مطالعه و درمان آرتروز و سایر بیماریهایی که به مفاصل، استخوان ها و ماهیچه ها را تحت تاثیر قرار میدهند) ندارند به موقع تشخیص داده نمیشود.
درمان اسپوندیلیت انکلوزان چگونه است؟
سه جنبه اصلی درمان اسپوندیلیت انکلوزان :
- دارو ها
- جراحی
- فیزیوتراپی
داروها:
داروهای ضد التهابی
داروهای ضد التهاب درد ستون مهره و مفصل را کاهش میدهند ولی ممکن است بتوانند بر روی سیر بیماری هم تاثیر داشته باشند. پس بهتر است آنها را در زمان هایی هم که درد وجود ندارد استفاده کرد. این دارو ها عبارتند از ایندومتاسین، بروفن، دیکلوفناک، پیروکسیکام، ملوکسیکام، سلکسیب، ناپروکسن، مفنامیک اسید
داروهای ضد درد
از داروهایی مانند استامینوفن میتوان برای کاهش درد در این بیماران استفاده کرد.
داروهای ضد سیستم ایمنی
داروهای ضد سیستم ایمنی جای مهمی در درمان اسپوندیلیت انکیلوزان دارند. این داروها به دو دسته تقسیم میشوند. درمان های بیولوژیک و درمان هایی که سیستم ایمنی را تنظیم میکنند.
جراحی
در تعدادی از بیماران مبتلا به اسپوندیلیت انکیلوزان به علت تخریب مفصل ران نیاز به عمل جراحی تعویض مفصل ران پیدا میشود. در صورت تغییر شکل شدید ستون مهره ممکن است بتوان آن را با جراحی استئوتومی اصلاح کرد.
نوع عمل جراحی که جراح توصیه میکند به عوامل زیادی مانند علائم بیماری، شدت بدشکلی ستون فقرات (مانند حالت چانه روی قفسه سینه chin-on-chest )، سختی ستون فقرات، سن، سبک زندگی (برای مثال مصرف تنباکو) و سلامت عمومی بستگی دارد. جراحی درمانی می تواند شامل استفاده از یک نوع روش جراحی یا بیشتر باشد که سه مورد در اینجا شرح داده میشود.
- استئوتومی: طی استئوتومی به منظور تغییر شکل زاویهای، استخوان بریده میشود و سپس انتهاهای بریده شده مجددا تراز شده اجازه داده میشود تا محل ترمیم شود. برای تثبیت ستون فقرات طی دوره ترمیم ممکن است همراه با استئوتومی تنظیم (Instrumentation) ستون فقرات و فیوژن (همجوشی) نیز انجام شود.
- برداشت فشار: سایر روشها مانند لامینکتومی فشار را از روی کانال نخاعی و عصبهای مرتبط برمیدارد و باعث بازگردانی عملکرد یا جلوگیری از اختلال نورولوژیک میشود.
- تنظیم (Instrumentation) و فیوژن ستون فقرات: از برخی روشهای جراحی برای تصحیح بدشکلی ستون فقرات و تثبیت آن استفاده میشود. در تنظیم یا Instrumentation از سخت افزارهای پزشکی مانند میله ها، سیمها و پیچ ها استفاده میشود. این دستگاهها ستون فقرات را طی همجوشی در جای خود نگه میدارد. همجوشی فرآیندی است که در آن اجزای استخوانی ستون فقرات را به هم متصل میشوند.
فیزیوتراپی
ممکن است پزشک انجام درمان های فیزیوتراپی را به شما تجویز کند. یک دوره توانبخشی که به خوبی طراحی شده باشد می تواند در تسکین درد و التهاب اثر زیادی داشته باشد، دامنه حرکتی و قدرت ماهیچه های بیمار را بالا ببرد و به او کمک کند کار های روزانه اش را با راحتی و توانایی بیشتر انجام دهد.
انجام حرکات اصلاحی ایمن به تحرک بیمار و قامت صحیح او کمک می کند. فیزیوتراپی در کنترل درد و پیشگیری از بد فرم شدن ستون فقرات موثر است. جلسات فیزیوتراپی احتمالا برای دو تا سه بار در هفته و به مدت شش هفته تجویز می شود. اهداف فیزیوتراپ عبارتند از:
– آموزش حفظ قامت صحیح و عادات حرکتی صحیح برای جلوگیری از بروز قوز کمر و پشت
– آموزش نحوه صحیح خوابیدن روی یک تشک سفت و پشتی نازک
– آموزش نحوه نگه داشتن سطح فعالیت بدن به میزان کافی
– آموزش حرکات ویژه کششی و حرکات ویژه تقویت عضلات
– آموزش تکنیک هایی برای کنترل بیماری
فیزیوتراپی یکی از بخش های مهم درمان این عارضه را شامل می شود. فیزیوتراپی قفسه سینه برای کمک به تنفس صحیح و تهویه هوا ضروری است. تمرینات فیزیوتراپی باید ساده و سبک بوده و بطور روزانه انجام شوند.
متخصص فیزیوتراپی برنامه تمرینی فیزیوتراپی را به گونه ای تنظیم می کند که به بهبود و حفظ تحرک مفصل و تحمل فیزیکی و تحرک کمک کند. درمان دستی توسط فیزیوتراپیست بر روی مفاصل درگیر نیز می تواند کمک کننده باشد.
متخصص فیزیوتراپی همچنین وضعیت های صحیح ایستادن، نشستن ، خوابیدن و انجام فعالیت ها را به بیمار آموزش می دهد.
فیزیوتراپی در منزل نیز راهکار مناسبی برای درفت خدمات فیزیوتراپی برای بیمارانی است که دچار محدودیت های حرکتی شده اند.
اهداف فیزیوتراپی
- حفظ تحرک عمومی
- کاهش درد
- حفظ و بهبود تحمل فیزیکی
- متحرک سازی مفاصل و جلوگیری از دفورمیتی آن ها
برای دریافت مشاوره فیزیوتراپی درباره راه های درمان اسپوندیلیت انکیلوزان و انتخاب بهترین روش درمان با ما تماس بگیرید.
فیزیوتراپیست میثم طالبی
تلفن :09160664176