کمر دردهای کودکان

کمر دردهای کودکان

درد کمر در کودکان، به ویژه در دوران نوجوانی، رایج است. برخی از علل درد کمر در افراد کم سن و سال عبارتند از وضعیت قرارگیری بد بدن، فرم نامناسب ورزش و حمل کیف‌­های مدرسه سنگین. اگر درد دائمی است و در همان محل کمر احساس می­شود، کودک خود را برای ملاقات با یک پزشک ببرید. از آنجایی که کودکان مبتلا به کمر درد ممکن است به بزرگسالان مبتلا به کمردرد مزمن تبدیل شوند، مهم است که جوانان به مراقبت‌­های معقول کمر ترغیب شوند.

بروز کمردرد در بچه ها طبیعی نبوده و باید جدی گرفته شود. در بچه ای که کمردرد دارد احتمال اینکه علت درد مشکل جدی باشد بیش از بالغین است. بخصوص اگر سن بچه کمتر از ۴ سال باشد یا کمردرد همراه با تب، کاهش وزن، ضعف و گزگز اندام تحتانی، مشکل در راه رفتن، انتشار درد به اندام تحتانی، مشکلات مثانه یا دستگاه گوارش باشد یا درد آنقدر شدید باشد که مانع خوابیدن بچه شود.

علائم کمر درد کودکان :

کمر درد در کودکان به دلایل مختلفی رخ می دهد . اغلب اوقات به دلیل این درد به دلیل اسپاسم و کشیدگی عضلات می باشد ،که علت آن انجام فعالیت های ورزشی می باشد . این قبیل درد ها با کمی استراحت و تقریبا در مدت یک یا دو هفته از بین می روند .

کودکانی که 4 سال به پایین هستند، ممکن است که علائم زیر را هم هنگام کمردرد داشته باشند:

•  کاهش وزن و تب
•  بی حسی و ضعف
•  سخت راه رفتن
•  درد در یک پا یا هر دو پا
•  مشکلات روده و مثانه
•  سخت خوابیدن به علت درد

هرچقدر این کمردرد بیشتر و شدید تر شود، نیاز به درمان نیز بالاتر می رود.

حتما باید کوچکترین علائم را به پزشک گزارش دهید و سریعا برای درمان آن اقدام کنید . فعالیت های کودک در سنین مختلف متفاوت است و معمولا کودکان بین 5 تا 10 سال، حرکات پرخاشگرانه کمتری نسبت به کودکان بالای 10 سال دارند ، پس تشخیص معمولا به در نظر گرفتن سن کودک مربوط می شود .

اگر کودک شما زیر 10 سال است:

•  کودکان در این سن درگیر حرکت یا فعالیت خاصی نیستند.
•  هر درد یا ناراحتی می توانند کوتاه مدت باشد.
•  احتمال عفونت ستون فقرات و تومور در این کودکان وجود دارد که سریعا باید آزمایش داده شود.

اگر کودک شما بالای 10 سال است:

•  اگر کودک شما در این سن درگیر ورزش ها و فعالیت های فیزیکی شدید باشد، احتمالا این مشکل به دلیل ضربات خواهد بود.
•  احتمال مشکلات دیسک کمر، شکستگی و فشردگی استخوان ها ، درد مفصل و آسیب به مهره ها در این کودکان بالاتر است .

علت های فیزیکی کمردرد در کودکان

علت های کمردرد هم در قسمت بالای کمر و هم در قسمت پایین می تواند شامل موارد زیر باشد :

• بد ایستادن و ژست بد بدنی مثل قوز کردن و خم راه رفتن.
• انجام دادن ورزش هایی که باعث کشیدگی عضلات، فشار به رباط یا آسیب به ستون فقرات می شود.
• روی کمر افتادن یا آسیب شدید به کمر.
• بلند کردن اجسام بسیار سنگین
• وارد شدن ضربه ناگهانی مثل تصادف ماشین
• سبک زندگی بدون تحرک مثل تماشای تلویزیون به مدت چند ساعت یا مقابل کامپیوتر نشستن.
• آسیب به بافت نرم مثل رگ به رگ شدن یا کش آمدن عضلات.
• ورزش های رقابتی نیاز به تمرینات قوی و شدید دارد.

مهمترین علل کمردرد در بچه ها عبارتند از :

کشیدگی عضله :

کشیدگی عضلات اطراف ستون مهره شایعترین علت کمردرد در بچه ها و نوجوانان است. این درد ها معمولاً به چند روز استراحت و مصرف دارو و تقویت عضلات شکم و کمر جواب داده و خوب میشود.

بعضی از نوجوانان کمردرد های شدیدتری دارند که معمولاً علت آنها سفت بودن عضلات همسترینگ ( عضلاتی که در سطح داخلی و کشاله ران قراردارد) و ضعف عضلات شکم است. اغلب این درد ها با نرمش های کششی و تقویتی خوب میشوند.

در نوجوانان قوس زیاد بالای کمر که بصورت قوز کردن است و کمر را به جلو خمیده میکند میتواند موجب کمردرد شود. افزایش قوس کمر در این افراد بصورت افزایش قوس ستون مهره در ناحیه سینه ای است و به آن کیفوز شوئرمن Scheuermann’s kyphosis میگویند.

در این بیماری مهره های ناحیه سینه ای تغییر شکل داده و موجب قوز میشوند. درد در این افراد در قسمت های بالایی ستون مهره است و با فعالیت بدنی شدیدتر میشود.

شکستگی استرسی ستون مهره :

این بیماری که آنرا اسپوندیلولیز Spondylolysis هم میگویند میتواند موجب کمردرد در نوجوانان شود. ورزش هایی که در آنها کمر زیاد میچرخد یا به عقب زیاد خم میشود مانند ژیمناستیک شیرجه یا فوتبال میتواند زمینه را برای بروز این بیماری فراهم کند.

این عارضه معمولاً در سنین بلوغ یعنی زمانی که بیمار رشد سریع بدنی و قدی پیدا میکند دیده میشود. درد معمولاً خفیف است و به باسن و ساق تیر میکشد. درد با فعالیت بدنی بیشتر شده و با استراحت کم میشود. این بیماران در حین راه رفتن قدم های کوچک برمیدارند.

سر خوردن مهره :

به این عارضه اسپوندیلولیستزی Spondylolysthesis میگویند و به علت سر خوردن یک مهره کمری به سمت جلو روی مهره پایینی بوجود میاید. شایعترین محل آن، اتصال مهره های کمری به خاجی است یعنی معمولاً مهره پنجم کمری روی مهره اول خاجی یا ساکروم به سمت جلو سر میخورد.

اگر این سر خوردن و به جلو آمدن مهره شدید باشد کانال نخاعی تنگ شده و به ریشه های عصبی فشار وارد میشود که این خود موجب علائم عصبی در نزد بیمار میگردد.

عفونت :

در بچه های با سن کم عفونت دیسک Diskitis میتواند موجب کمردرد شود. عفونت مهره معمولاً در سنین ۵-۱ سالگی ایجاد میشود گرچه تا سنین نوجوانی هم دیده میشود. علائم این بیماری بصورت درد در پایین کمر و یا حتی شکم و خشکی ستون مهره است.

لنگش در حین راه رفتن و امتناع بچه از راه رفتن از دیگر علائم بیماری است. وقتی بچه میخواهد از روی زمین چیزی را بردارد بجای خم شدن به جلو، دو زانو مینشیند و بدون خم کردن کمر جسم را گرفته و بلند میشود.

تومور :

بندرت کمردرد میتواند به علت تومورهای استخوانی مثل استئوئید استئوما Osteoid osteoma ،استئوبلاستوما، گرانولوم ائوزینوفیلیک، کیست استخوانی آنوریسمی و تومورهای بدخیم مانند لوسمی باشد.

این تومورها بیشتر در ستون مهره ای سینه ای و یا کمری هستند. در این بیماران درد همیشگی است و به مرور بیشتر میشود. هم در روز و هم در شب است و شدت آن معمولاً ارتباطی با فعالیت بدنی ندارد.

تشخیص کمردرد در کودکان

در این بین پزشک سابقه پزشکی کودک را در نظر می گیرد و سوالاتی در مورد فعالیت های او می پرسد . برای پزشک مهم است که بداند نقطه درد دقیقا در کدام قسمت کمر است و آزمایش هایی مثل اشعه ایکس ، اسکن استخوان ، سی.تی اسکن و ام.آر.آی و پی.ای.تی نیز از فرد گرفته می شود .

درمان کمردرد در کودکان :

در بسیاری از کودکان، درد پشتی کوتاه‌مدت است و بدون درمان رفع می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که کمردرد معمولاً به دلیل فعالیت‌های ورزشی بیش‌ازحد و یا استفاده نامناسب از کوله‌پشتی در حدود نیمی از نوجوانان رخ می‌دهد.

اگر علت کمردرد عامل غیراختصاصی مانند کشش و رگ به رگ شدن کمر تشخیص داده شود، درمان شامل ورزش در خانه، فیزیوتراپی یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی و ضد درد است. اما اگر درد پشت طولانی شود، پس از بررسی علت، روش درمان مشخص می‌گردد.

سه جنبه اصلی درمان کمر درد نوزادان  :

• دارو ها
• فیزیوتراپی
• جراحی

دارودرمانی :

داروهای ضد درد مانند استامینوفن یا ایبوپروفن ممکن است به کاهش درد پشت کودک کمک کند. این داروها مخصوصاً برای درد پشتی ناشی از کارکردن زیاد، کشش و رگ به رگ شدن مفید هستند. این داروها باید با توجه به وزن کودک، به‌جای سن، داده شود. داروهای ضد باکتری نیز برای مواردی که عفونت باکتریایی تشخیص داده شود، استفاده می‌گردد.

درمان کمر درد کودکان از طریق فیزیوتراپی :

ماساژ درمانی

ماساژ درمانی یک راه امن و یک گزینه تاثیر گذار، هم برای بزرگسالان و هم برای کودکان است. در زیر برخی تکنیک­‌های ماساژ کمر، مخصوص کودکان آمده است.

• بخشی از خانه خود را که کودک شما بیشترین احساس راحتی دارد را انتخاب کنید؛ ترجیحا یک سطح نرم و ثابت، مانند کف زمین، و تخت یا مبل.
• تمرکز کودک خود را روی ماساژ کوتاه یا بلند، بر طبق نیازهای منحصر به فرد خود او حفظ کنید.
• از آنجا که یک ماساژ با کیفیت، به همراه روغن بهترین حالت ممکن است، یک روغن یا لوسیون که بیش از حد چرب نبوده و بسیار زود جذب نمی­شود، بهترین کارایی را خواهد داشت. در هگام انتخاب روغن به آلرژی­های کودک خود توجه کنید چرا که برخی روغن­‌ها از آجیل‌­ها گرفته می­شوند.
• با تکنیک ماساژی که “شکل 8” نامیده می­شود، شروع کنید. هر دو دست را روی نزدیکتربن محل پایین کمر که نزدیک به شما است، قرار دهید و به آرامی آنها را به سمت شانه­ها و به سمت دور از خود، در امتداد بالای کمر بکشید، و مجددا به سایر بخش­‌های پایین کمر بازگردید به طوری که حرکات شما عدد 8 را ترسیم کند. این حرکت را چند بار تکرار کنید، به تدریج فشار بیشتری اعمال کنید.
• سپس با نوک انگشتان، از محل پایین کمر به سمت سر، ضربه بزنید. دست­ها را در امتداد ماهیچه­های همجوار ستون فقرات، اطراف شانه‌­ها، و پایین کمر بکشید، از حرکات طولانی و ممتد برای شل کردن ماهیچه­ها استفاده کنید. از اعمال فشار سنگین روی ساختارهای اسخوانی کمر کودک خود ، مانند ستون فقرات و تیغه‌­های شانه اجتناب کنید.
• ماهیچه­‌های احاطه کننده تیغه شانه را با انگشت شست خود بمالید، در نظر داشته باشید که این­ تیغه­‌ها می­توانند بسیار حساس باشند و ممکن است به فشار کمتری نیاز داشته باشند.
• حرکات را به حرکات دایره­ای با سر انگشتان خود منتقل کنید، از شانه­ها به سمت ماهیچه­‌های گردن حرکت کنید. کیف‌­های سنگین همچنین می­توانند باعث درد گردن در کودکان شوند، بنابراین شما می­توانید به همین ترتیب از فشار ملایم روی این نواحی نیز استفاده کنید.

  فیزیوتراپی منفعل _ مدالیته یا ابزاری

در واقع، درمانگر فیزیکی ممکن است روی کاهش درد با فیزیوتراپی غیرفعال (مدالیته یا ابزاری) تمرکز کند. این درمان­ها غیرفعال لحاظ می­شوند زیرا روی بیمار انجام می­شوند. نمونه ابزارهای آن عبارتند از:

• بسته­‌های حرارتی: قرار دادن گرما می­تواند در طول چند روز اول بعد از استفاده بیش از حد یا وارد شدن یک آسیب، به درد کمر کمک کند. شما ممکن است از یک بسته حرارتی، بطری آب داغ یا سایر بسته‌­های حرارتی استفاده کنید. مراقب باشید که پوست را با بسته یا پدی که بسیار داغ است، نسوزانید.
• واحد های TENS : این ابزارها با ارسال تکانه‌­های ولتاژهای کم الکترونیکی به بدن، که بعدا اعصاب را تحریک می­کند، کار می­کنند. کارکرد کلیدی واحد­های TENS ، کاهش دهنده یا مانع رسیدن نشانه­‌های درد به مغز می­شوند. اغلب زمانی که این فرایند کامل می­شود، مراجعه کننده برای آگاهی از درد ، تحریک نخواهد شد.
• یونتوفورز: یونتوفورز روشی برای تسهیل انتقال یون‌­ها با پتانسیل الکتریکی ، به درون بافت­‌های نرم برای اهداف درمانی است. یونتوفورز یک ابزار برای رساندن دارو به بدن در وضعیت­‌های خاص است. این نوع درمان می­تواند توسط یک فیزیوتراپیست انجام شود و یک روش سریع برای رفع سریع التهاب است. یونتوفورزیس برای محل خاص آسیب، دارو فراهم می­کند. محل تحت تاثیر قرار گرفته درون آب قرار می­گیرد، زیرا جریان الکتریکی از آب عبور می­کند. جریان الکتریکی سپس به تدریج افزایش می­یابد تا زمانی که فرد طنین امواج را احساس کند.
• اولتراسوند: اولتراسوند ، از طریق یک میله کوچک که روی بالای آسیب قرار گرفته است، انجام می­شود. از آنجا که امواج صوتی از میله عبور کرده و وارد پوست می­شوند، بافت­های نرم را به لرزه در می­آورند. لرزش، باعث افزایش حرارت درون بافت‌­ها می­شود که جریان خون را افزایش داده و درد را کاهش می­دهد.

فیزیوتراپی فعال- تمرینات درد کمر

همانطور که درد شروع به بهبود یافتن می­کند، ممکن است متخصص مراقبت­‌های بهداشتی فرزند شما تمرینات کششی و قدرتی خاصی را توصیه کند. یک فیزیوتراپیست می­تواند به طراحی یک برنامه متناسب با فرزند شما کمک کند.

تمرین 1

• به کودک خود بگویید تا زانو بزند درحالیکه زانوها را از هم فاصله داده است و پنجه­‌های پا با یکدیگر در تماسند. البته نگه داشتن زانوها کنار هم نیز، آسیبی وارد نمی­کند. یا اینکه او می­تواند هر دو روش را امتحان کند تا ببینید که کدام یک برای او راحت­‌تر است.
• اکنون به او بگویید تا خم شده و پیشانی خود را روی قالی یا کف زمین قرار دهد. بازوها می­توانند در دو طرف بدن، یا در امتداد پاها قرار گیرند. کف دست­ها باید بالا قرار گرفته و در مقابل سر ،کشش پیدا کنند.
• از کودک خود بخواهید تا به آرامی دم و بازدم را در این وضعیت انجام دهد. او مجبور است تا انجام 3 تا 5 تنفس در این وضعیت باقی بماند.

تمرین 2

• کودک خود را وادار کنید روی زمین دراز بکشد درحالی که صورت خود را به پایین گرفته و بازوها را در طرفین قرار داده است. او مجبور است در حین دراز کشیدن چانه خود را بالا بیاورد و سر باید از زمین بالاتر قرار گیرد. به او بگویید تا ده ثانیه در این وضعیت باقی بماند.
• اکنون از کودک خود بخواهید همانطور که نفس خود را خارج می­کند، به وضعیت اولیه باز گردد.
• این تمرین کششی باید برای کودکان، پنج بار در روز انجام شود.

تمرین 3

• این تمرین کششی شانه‌­های فرزند شما و بالای کمر او را آرام می­کند.
• به او بگویید به پشت روی صندلی بنشیند. اکنون از او بخواهید دست چپ خود را روی لبه لباس خود بگذارد و دست راست را به سمت آسمان یا سقف بکشد.
• اکنون از او بخواهید بخش چپ بدن خود را بکشد و در حین کشیدن بخش چپ، دست راست خود را بالای سر بکشد. به او بگویید تا 10 بار تنفس دم و بازدم، بشمارد.
• سپس همین تمرین را با دست راست روی لبه لباس انجام دهد.

عمل جراحی :

انجام درمان جراحی برای درد کمر در کودکان بسیار نادر است. اگر یک تومور به عنوان منشا درد کمر کودک شما کشف شود، گزینه­‌های درمانی متنوعی، بسته به نوع تومور یافته شده وجود دارند. برخی تومورها در فواصل معین ، بر طبق مبناهای مشاهده کردن و دیدن، ارزیابی می­شوند. اغلب برای برداشتن تومور جراحی توصیه می­شود. اگر پرتو درمانی یا شیمی درمانی لازم باشد، کودک شما به یک آنکولوژیست (متخصص سرطان) ارجاع داده خواهد شد. در موارد وجود تومور، پرتو درمانی یک تا دو هفته بعد از عمل جراحی انجام می­شود. پرتودرمانی معمولا هر روز فقط 15 تا 20 دقیقه به طول می­انجامد و تا شش هفته انجام می­شود. گزینه­های درمانی و احتمال بهبودی برای بسیاری از تومورها در چند سال اخیر بسیار بهبود یافته است. ممکن است لازم باشد انحراف و قوز ستون فقرات اصلاح شود، یا تومور یا عفونت آن برطرف شود. ممکن است لازم باشد ابزارهای فلزی مانند پیچ­ها، صفحات یا قفس‌­ها استفاده شوند. ممکن است استخوان توسط پیوند استخوان یا گچ استخوان حمایت شود. ممکن است ملاقات مداوم با جراح کودک شما، بعد از عمل جراحی لازم باشد. ممکن است بررسی­‌های تصویربرداری تکراری یا متفاوت لازم باشد و یا لازم باشد هر تست آزمایشگاهی که قبلا انجام شده است، تکرار شود. ممکن است دنبال کردن مراقبت­‌ها طبق مبناهای طولانی مدت و برای نظارت بر گسترش بدشکلی ستون فقرات یا عود مجدد تومور انجام شود.

پیشگیری از درد کمر در کودکان

توصیه‌­های لازم برای کاهش فشار وارد بر ستون فقرات شامل موارد زیر هستند:

• خطر سقوط کودکان کم سن و سال­تر را با استفاده همیشگی از تسمه­‌های ایمن در کمربندها، کالسکه­‌ها و میزهای متغیر کاهش دهید.
• اطراف تجهیزات زمین بازی خانه، خاک اره بریزید تا هنگام افتادن مانند تشک عمل کند.
• کودک را به ” راه رفتن و حرکات کششی” در حین انجام تکالیف ترغیب کنید زیرا نشستن طولای مدت می­تواند ماهیچه­های کمر را ضعیف کند.
• زمان استفاده از تلویزیون و کامپیوتر را محدود کنید.
• نشستن صحیح روی صندلی را به آنها آموزش دهید­ – آنها باید به جای خم کردن کمر، با کمر صاف و با فشار به ماهیچه­‌های ناحیه سرینی از روی صندلی بلند شوند.
• خریدن یک صندلی ارگونومیک بری بهبود وضعیت قرارگیری بدن آن­ها را در حین انجام تکالیف، لحاظ کنید. اطمینان حاصل کنید که سبک زندگی آنها شامل ورزش زیادی باشد.