سر دردهای با منشاء گردنی

سردردهای با منشأ گردنی

سردرد با منشا گردنی، سردردهای ثانویه هستند. سردردهای ثانویه به دلایلی مثل صدمه به گردن، عفونت یا فشار خون شدید بروز می یابند. درد ناشی از سردرد گردنی در گردن و قسمت پشت سر شروع و به سمت جلوی سر  انتشار می یابد.

به طور معمول، افرادی که سردردهای گردنی دارند، سر درد را همراه با درد، سفتی و گرفتگی گردن تجربه می کنند. برخی حرکات خاص و یا ناگهانی گردن می تواند سردرد با منشا گردنی را تحریک کنند.

در بین انواع مختلف سردرد هایی که وجود دارد (از قبیل سر دردهای تنشنی ، میگرن و …) نوعی از سردرد وجود دارد که منشا آن ستون فقرات گردنی و عضلات ناحیه گردن و مفصل فکی -گیجگاهی می باشد.
متاسفانه در طب امروز این گونه سردردها با وجود شیوع بسیار زیاد آن به دلیل شباهت بسیار زیاد با میگرن ، اشتباه تشخیص داده می شوند و معمولا بیماران برای مدت های طولانی داروهای میگرن را استفاده می کنند در حالی که تاثیری در کاهش درد این بیماران ندارد.

در واقع تفاوت میگرن با سردرد گردنی در منشا آن ها است ، منشا میگرن در مغز و منشا این سردردها در ستون فقرات در ناحیه گردن است ، در واقع مشکلات مرتبط با ستون فقرات در ناحیه گردن سبب بروز این نوع سردرد می شوند.

فیزیوتراپی یکی از راهکارهای مناسب در درمان این نوع سردردها است.

 علائم سردرد گردنی:

• کاهش دامنه حرکت در گردن
• درد در یک طرف صورت یا سر
• درد و سفتی گردن
• درد در اطراف چشم
• درد در گردن، شانه یا بازو از یک طرف
• درد گردن که با بعضی از حرکات و حالت های گردن تشدید میشود
• حساسیت به نور و صدا
• حالت تهوع
• تاری دید

دلایل و عوامل خطر

• آرتروز گردن
  آرتروز گردن نوعی بیماری تخریبی ستون فقرات است که به دلیل بروز تغییراتی در غضروف مفصلی در ناحیه گردن رخ داده و منجر به آسیب دیدگی بافت دیسک بین مهره ای و رباط های اطراف مهره ها می شود.
• فتق دیسک گردن
  فتق دیسک گردن زمانی رخ می‌دهد که ماده ژلاتینی مانند درون دیسک به دلایلی همچون شکستگی و یا آسیب لایه خارجی دیسک به بیرون نشت کند.
• آسیب ویپلش
  آسیب ویپلش یا کشیدگی و رگ به رگ شدن گردن یکی از عارضه هایی است در اثر وارد شدن ضربه به گردن و اغلب در حین تصادفات رانندگی رخ می دهد.
  این وضعیت که به دلیل تغییر شتاب حرکت سر و گردن حین تصادف رخ می دهد سبب ایجاد فلکشن_اکستنشن در ستون فقرات در ناحیه گردن می شود.
• وارد شدن ضربه به گردن و در نتیجه آسیب دیدگی مهره ها و یا عضلات گردنی
• کشیدگی عضلات ناحیه گردن
• وضعیت نامناسب گزدن حین انجام فعالیت ها مانند خم کردن سر و گردن هنگام کار با گوشی تلفن همراه یا رایانه
• وضعیت نامناسب گردن هنگام خواب به دلایلی همچون قرار دادن سر بر روی بالش نامناسب

برخی از محققان معتقدند که درد از مفاصل گردنی پایین تر می تواند سبب سردرد گردنی گردد. هم چنین احتمال دارد که سردرد گردنی از دیسک ها یا مهره های دیگر مثل مهره های قفسه سینه (بخش میانی در پشت) یا مهره های کمری (بخش تحتانی در پشت) ناشی شود، اگرچه محققان با این موضوع چندان موافق نیستند.
مردم سردرد گردنی  را به دلایل زیادی مثل اسپاسم عضلانی در ناحیه سرویکال (قسمت فوقانی نخاع)، آرتریت، آسیب ناگهانی گردنی ناشی از تصادف خودرو و آسیب ناشی از سقوط از ارتفاع گسترش می دهند.
به خاطر داشته باشید که علت و معلول ممکن است از نظر زمانی از هم جدا باشند. ممکن است شش ماه یا یکسال قبل در یک تصادف خودرو حضور داشته اید و اکنون سردردتان افزایش پیدا کرده است. هم چنین این واقعیت وجود دارد که گاهی آسیب درمان نشده می تواند در طول زمان تشدید شود. ممکن است در طی سالیان متمادی استئوآرتریت داشته باشید و اکنون دلیل سردردهای شدید  و مزمن که به وسیله درد گردنی ایجاد شده اند باشد، بیماری های دژنراتیو دیسک علت دیگری از سردرد گردنی هستند.
نکته قابل توجه این است که برخی عوامل و شرایط، مشکلات این بیماران را تشدید می‌کنند؛ مثلا سرمای محیط و فشارها و ناراحتی‌های روحی- روانی در افزایش شدت علائم بیماری مؤثرند. بنابراین یکی از روش‌های پیشگیری از بروز این اختلال، اجتناب از قرارگیری در معرض این عوامل خواهد بود.

تظاهرات بالینی

افتراق سردرد با منشاء گردن

تشخیص سر درد گردنی

• استفاده از الگومتر‌های فشاری (Pressure Algometers) به دلیل تفاوت سطح آستانه درد ناشی از فشار در میگرن، سردرد تنشی و سردرد با منشاء گردن
• تست Pupilometric  برای افتراق سردرد خوشه‌ای (cluster headache) به دلیل اختلال اتونومیک در این نوع سردرد
• تست Skin rolling به دلیل حساسیت غیرقرینه در عضله تراپزیوس فوقانی که البته این تست ارزش کمتری دارد.
• تزریق برای بلوک عصب Greater Occipital و حتی Occipital Lesser برای تشخیص و حتی درمان پیشنهاد شده است. گفته می‌شود بلوک اعصاب مذکور برای تمایز Hemi crania continua، Chronic Paroxysmal Hemicrania، میگرن و سردرد تنشی با سردرد با منشاء گران کمک‌کننده خواهد بود زیرا فقط سردرد با منشاء گردنی به بلوک پاسخ مثبت می‌دهد. بلوک عصب third occipital  و استفاده از روش‌های doudle block و triple block روش‌های تشخیص دیگر هستند.

درمان سردرد با منشأ گردنی :

درمان خاص برای سر درد گردنی برای هر بیمار و با توجه به دلیل آن متفاوت است. برای بیمارانی که در سردرد گردنی آنها ناشی از آسیب به دیسک‌های مهره‌ای است، اغلب التهاب در تحریک عصب نقش دارد.

برای بیماران مبتلا به آسیب‌دیدگی شدید یا فتق دیسک گردن، ممکن است تزریق استروئید کافی نباشد. در این صورت، احتمالاً جراحی گزینه بهتری برای تسکین طولانی مدت درد باشد. بافت بر آمده در اثر فتق دیسک ممکن است بر روی اعصاب اطراف از جمله عصب اکسیپیتال فشار وارد کند. بخش‌های اضافی دیسک را می‌توان با عمل جراحی برداشت تا فشار روی رشته های عصبی اطراف کاهش پیدا کند.

اگر مشکل گردن ناشی از ساختمان عضلانی باشد، در این صورت گزینه‌های درمانی خاص عضلات ممکن است موجب تسکین کوتاه مدت یا بلند مدت علائم شوند. در کوتاه مدت، می‌توان از شل‌کننده‌های عضلانی برای کاهش کشیدگی عضلات استفاده کرد. پس از تسکین موفقیت‌آمیز درد توسط شل‌کننده‌های عضلانی می‌توان از روش‌های بلند مدت استفاده کرد. بیمارانی که مستعد ابتلا به آسیب‌های گردن هستند، می‌توانند از ورزش‌ها و حرکات تقویت‌کننده عضلات بهره‌مند شوند. از طرف دیگر بسیاری از بیماران ممکن است با فیزیوتراپی بصورت استفاده از ترکیبی از حرکات کششی و ورزش به منافع بلند مدت دست پیدا کنند.

برای برطرف کردن مشکل عصبی که باعث سردرد گردنی شده است، می‌توان از مهارکننده‌های عصبی جهت جلوگیری از ارسال سیگنال‌های درد استفاده کرد. مهارکننده‌های عصبی مستقیماً ارسال سیگنال از رشته عصبی را مسدود کرده و در نتیجه از انتقال درد جلوگیری می‌شود. این روش به عنوان یک تسکین‌دهنده‌ی درد مفید بوده و زمانی که هیچ منشأ مشخص اسکلتی یا عضلانی برای تحریک عصب شناسایی نشود نیز قابل استفاده می‌باشد.

درمان سردرد با منشأ گردنی از طریق فیزیوتراپی :

فیزیوتراپی یکی از موثرترین راهکارها در درمان این نوع سردردها است.

فیزیوتراپیست برای درمان سردرد گردن با توجه به علت بروز آن از متدها و مدالیته های مختلفی همچون تکنیک های درمان دستی ، لیزر تراپی ، درای نیدلینگ و تمرینات ورزشی بهره می برد.

تمرینات فیزیوتراپی سردرد گردنی با هدف بهبود انعطاف پذیری ، افزایش قدرت و ثبات گردن و بهبود کنترل عصبی _ عضلانی توسط فیزیوتراپیست برای بیمار تنظیم و نحوه انجام آن ها به بیمار آموزش داده می شود.

تکنیک های درمان دستی فیزیوتراپی با آزاد سازی فاشیای سر و گردن و ماساژ بافت نرم به بهبود سردردهای ناشی از مشکلات مرتبط با ستون فقرات گردنی کمک می کند.

اهداف درمان فیزیوتراپی سردرد های با منشا گردنی

• تسکین درد
• بهبود عادت ها و حالت های بدنی
• بهبود حرکات و انعطاف پذیری گردن
• تمرین و تقویت ماهیچه های پشتی گردن و شانه
• تقویت و افزایش قدرت و استقامت عضلات گردن
• کنترل تعادل، دقت حرکات و همچنین حرکت سر و چشم هنگام سرگیجه یا بی حسی