میوپاتی های اطفال :
میوپاتی یک بیماری عضلانی یا عصبی – عضلانی است که در اثر آن رشته‌های عضلانی به دلایل متعددی به درستی کار نمی‌کنند. در نتیجه، میوپاتی باعث ایجاد ضعف عضلانی در نواحی خاصی از بدن می‌شود که ایستادن، راه رفتن، جویدن و بلعیدن غذا و حرف زدن را برای بیمار با مشکلاتی مواجه می‌سازد. بعضی از بیماریهای عضلانی هنگامی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به ماهیچه‌ها حمله می‌کند و به اشتباه یک التهاب ناخواسته در ماهیچه ایجاد می‌کند که به آن میوپاتی التهابی گفته می‌شود. این التهاب باعث آسیب رسیدن به بافت عضله و بروز ضعف عضلانی می‌شود.
این بیماری عضلانی عموما با ضعف عضلانی زیاد خصوصا در عضلات نزدیک به تنه مثل عضلات ناحیه لگن و بازو همراه است. میوپاتی معمولا ارثی است و در اثر اختلال متابولیک، اختلال در غدد درون ریز، عفونت ها، بیماریهای بافت همبند، مواد سمی یا ثانویه ایجاد می شود. انواع بیماری میوپاتی شامل میوپاتی مادرزادی، دیستروفی عضلانی دوشن، میوپاتی التهابی یا میوزیت و دیستروفی عضلانی مادرزادی می باشد.
انواع میوپاتی
انواع بسیار متفاوتی از میوپاتی وجود دارد که به طور کلی می‌توان آنها را به صورت زیر طبقه‌بندی نمود:
میوپاتی ارثی :
میوپاتی ارثی به علت یک نقص ژنتیکی به وجود می‌آید. شایع‌ترین مورد از دیستروفی عضلانی که با عنوان دیستروفی عضلانی دوشن و بکر (Duchenne and Becker) شناخته می‌شود، به علت یک نقص ژنتیکی در کروموزم ایکس اتفاق می‌افتد.
میوپاتی متابولیک :
میوپاتی متابولیک یا میوپاتی غدد درون‌ریز به علت تولید بیش از حد یا ناکافی بعضی از هورمون‌ها به وجود می‌آید. این عارضه که احتمال بروز آن هم در کودکان و هم بزرگسالان و جود دارد معمولاً به خوبی نسبت به درمان پاسخ می‌دهد.
میوپاتی التهابی :
میوپاتی‌های التهابی یک سری بیماریهای خود ایمنی (یعنی بیماری‌هایی که به علت حمله اشتباهی سیستم ایمنی بدن به بافت‌های سالم اتفاق می‌افتد) هستند. در مورد میوپاتی، سیستم ایمنی بدن به رشته‌های عضلانی سالم حمله می‌کند و باعث بروز التهاب می‌شود که این التهاب به نوبه خود به عضلات آسیب می‌رساند.
- پلی‌میوزیت (PM) باعث بروز درد عضلانی و حساسیت می‌شود. ضعف عضلانی ناشی از پلی‌میوزیت بسیار شدید است و ممکن است تا چند هفته یا چند ماه به صورت نوسان‌دار ادامه پیدا کند. علائم این عارضه اغلب در ناحیه گردن، بازوها و کشاله ران شدیدتر است و برخاستن از حالت نشسته به ایستاده را برای بیمار مشکل می‌سازد.
- درماتومیوزیت (DM) با یک لکه پوستی و نیز علائم مربوط به پلی‌میوزیت مشخص می‌شود. لکه پوستی به شکل تغییر رنگ پوست اطراف چشم‌ها و روی گونه‌ها به بنفش است، اما ممکن است در سایر قسمت‌های بدن نیز اتفاق بیفتد. در نهایت پوست نازک و شکننده می‌شود. درماتومیوزیت در بین کودکانی که در سنین 5 تا 14 سال قرار دارند شیوع بیشتری دارد.
میوپاتی سمی :
میوپاتی‌های سمی به علت قرار گرفتن در معرض داروها و مواد شیمیایی خاصی به وجود می‌آیند. مصرف زیاد الکل نیز می‌تواند باعث آسیب به عضلات اسکلتی شود. داروها و مواد شیمیایی که می‌توانند باعث بروز میوپاتی شوند شامل موارد زیر است:
- داروهای بیهوشی و بی‌حسی (مانند لیدوکائین، مپیواکائین، اتیل کلراید)
- داروهای کاهنده کلسترول (مانند کلوفیبرات، جم فیبروزیل، لوواستاتین، سیمواستاتین، نیاسین)
- گلوکوکورتیکوئیدها (مانند تریامسینولون، دگزامتازون، بتامتازون)
- مخدرها (مانند کوکائین، هروئین، مپریدین)
- سایر داروها (مانند زیدوودین، دى پنيسيلامين، پروکائین آمید، کلروکین، گالامين)
- علفکش‌ها، آفتکش‌ها و مواد آتش‌نشان
علائم میوپاتی :
- ضعف: اختلال در حرکات ارادی به دلیل از بین رفتن قدرت عضلانی است.
- گرفتگی عضلانی و درد: پس انجام فعالیت هایی که عضلات در آن درگیر هستند بیمار دچار شدید در ناحیه عضله می شود.
- خستگی پذیری: عضلات عضوی از بدن قادر به انجام دادن فعالیت ها تا به پایان رسیدن آن نیست و دچار خستگی شدید می شود. مثلا بیمار میوپاتی در وسط غذا خوردن بیمار به دلیل خستگی عضلات صورتی باید چانه اش را با دست گرفته و حرکت دهد .
- آتروفی عضلانی: عضلات اطراف لگن و اطراف شانه بیمار لاغر می شود، به طوری که استخوان کتف در کمربند شانه ای به شدت بیرون می زند.
- هیپروتروفی عضلانی کاذب: بزرگ شدن عضلات و ماهیچه ها که به دلیل جایگزینی و افزایش بافت همبند و چربی به جای بافت عضلانی اتفاق می افتد.
- چهره هیوپاتیک: به معنای چهره بی حال و افتاده بیمار است که به دلیل اینکه محکم بستن چشم ها و غنچه کردن لب ها در کودکان میوپاتی درست صورت نمی گیرد، ایجاد می شود.
- میوتونی: یعنی انقباض عضلانی با انبساط طولانی و کند همراه است.
- اختلال در راه رفتن: در میوپاتی راه رفتن شبیه به راه رفتن اردک خواهد شد. چون از ماهیچه های تنه برای برداشتن گام یا بلند کردن پا استفاده می گردد.
- پتوزیس یا افتادگی پلک ها
- اختلال در بلع و اختلال در تکلم: به دلیل گرفتاری عضلات حنجره، صورت و گلو و حتی صدا در میوپاتی نیز تغییر می کند .
- کاهش رفلکس ها: تنها رفلکسی که در بیماران میوپاتی که حتی در نوع پیشرفته آن نیز باقی می ماند آشیل است
- تغییر شکل تنه و اندام ها: در مراحل پیشرفته بیماری میوپاتی در کودکان به دلیل ضعف عضلات، سرینی و گلوتئوس ها تنه انحناء قوسی پیدا می کند که به آن لوردوز جبرانی می گویند.
علل میوپاتی
میوپاتی می‌تواند به صورت ارثی یا اکتسابی باشد. شایع‌ترین مشخصه میوپاتی شامل ضعف و خشکی عضلات میباشد که باعث بروز خشکی و درد عضلانی می‌شود. سایر علل این عارضه شامل بیماریهای مرتبط با سیستم ایمنی بدن است که تولید درد و التهاب میکنند. برخی از مهم‌ترین علل دیگر میوپاتی عبارتند از:
- سموم
- عفونت‌ها
- بیماریهای خودایمنی
- بیماریهای ارثی
تشخیص میوپاتی :
پزشک هنگامی به وجود بیماری میوپاتی مشکوک می‌شود که بیمار از ناتوانی در انجام کارهایی که به قدرت عضلانی نیاز دارد شکایت داشته باشد. همچنین بروز لکه‌های پوستی و مشکلات تنفسی می‌تواند از علائم میوپاتی باشد. اغلب افراد مبتلا به میوپاتی درد بسیار خفیفی را در عضلات خود احساس میکنند و یا اصلاً دردی ندارند. علائم این عارضه با بیماریهای دیگر تفاوت دارد. مثال‌هایی از سایر بیماری‌هایی که می‌تواند باعث بروز درد عضلانی شود عبارتند از بیماریهای عضلانی، درد مفاصل به علت آرتروز و مشکلات عصبی که باعث بی‌حسی یا مور مور شدن دست‌ها و پاها میشوند. بسیاری از بیمارانی که به بیماریهای دیگری غیر از میوپاتی مبتلا هستند نیز فکر میکنند که به ضعف عضلانی دچار شده‌اند، اما در واقع این افراد ضعف عضلانی ندارند، بلکه خسته یا افسرده هستند و تنگی نفس دارند.
پزشک برای پی بردن به وجود ضعف عضلانی در بیمار یک آزمایش اندازه‌گیری قدرت عضله انجام می‌دهد. ممکن است بعد از این آزمایش به انجام تست‌های زیر هم نیاز باشد:
- یک آزمایش خون برای اندازه‌گیری میزان آنزیم‌های عضلانی مختلف
- یک نوار عصب و عضله (الکترومیوگرام) که اغلب با عنوان تست EMG شناخته می‌شود و برای اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی عضله انجام می‌گیرد.
- نمونه‌برداری بیوپسی از عضله ضعیف شده (یک قطعه کوچک از بافت عضله برای انجام آزمایش برداشته می‌شود)
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی که اغلب به آن ام آر آی گفته می‌شود و برای نشان دادن وضعیت غیر طبیعی در ساختار عضلات انجام می‌گیرد.
درمان میوپاتی :
در حال حاضر درمان استاندارد میوپاتی و دیستروفی، درمان توانبخشی از جمله کاردرمانی و فیزیوتراپی میباشد که با استفاده از فعالیت های هدفمند و تقویتی مانع از ایجاد دفورمیتی و بدشکلی در مفاصل میشوند ضمن اینکه بیمار را به سمت استفاده بهینه از عضلات و اندامها هدایت میکنند.
درمان از طریق فیزیوتراپی :
فیزیوتراپی می‌تواند به بیماران مبتلا به بیماریهای عضلانی کمک کند که به زندگی عادی و فعال خود بازگردند. فیزیوتراپی و حرکات ورزشی در درمان بیماریهای عضلانی اهمیت خاصی دارند. بیمارانی که از ضعف شدید عضلات رنج می‌برند و نمی‌توانند به درستی حرکت کنند باید طیفی از حرکات و برنامه‌های ورزشی را انجام دهند. این ورزش‌ها از انقباض مفاصل (بدشکلی مفصل) جلوگیری می‌کند. افرادی که ضعف عضلانی آنها در حد متوسط است، باید یک برنامه ورزشی مناسب را برای تقویت عضلات خود شروع کنند. هدف این برنامه ورزشی آن است که شدت تمرین‌ها به موازات افزایش قدرت عضلانی بیمار، افزایش داده شود. بیمارانی که به ضعف خفیف عضلانی دچار هستند نیز باید سعی کنند فعالیت‌های عادی و روزمره خود را انجام دهند.
فیزیوتراپی برای کسانی که از میوپاتی رنج می‌برند بسیار مهم است. یکی از ویژگی‌های اصلی این افراد، ضعف عضلانی است. این علائم تنها با درمان فیزیوتراپی می‌تواند بهبود یابد. پزشک شما یک برنامه درمانی خاص را با توجه به نیازهای شما توصیه می‌کند. فیزیوتراپیست شما می‌داند که ضعف عضله چگونه می‌تواند عملکرد طبیعی شما را تحت تاثیر قرار دهد. برای شما مهم است که تمرینات فیزیوتراپی را ادامه دهید تا بتوانید با بهترین کیفیت زندگی خود را ادامه دهید. علائم و مشکلات همراه آن برای هر فرد متفاوت خواهد بود. پزشکان روش درمانی خاص خود را برای مشکلات و علائم شما انجام می‌دهند. برخی از درمان‌هایی که ممکن است داشته باشید عبارتند از:
- افزایش قدرت
- افزایش انعطاف پذیری مفصل
- بهبود انتقال
- آموزش دوباره حرکات
- کاهش درد
- کاهش خطر افتادن
- جلوگیری از کشیدگی عضلات
- حفظ محدوده حرکت
- حفظ حرکت مرتبط با عملکرد روزانه
- الکتروتراپی
- آب درمانی
- برنامه‌های ورزشی
- تکنیک‌های کششی
- ارائه تجهیزات
- در صورت لزوم به سایر متخصصان مراقبت‌های بهداشتی ارجاع داده می‌شوید
- مشاوره و راهنمایی
سایر مزایای فیزیوتراپی
- فیزیوتراپیست‌ها دارای مهارت‌های کافی و مورد نیاز برای ادامه دادن به درمان شما هستند تا اطمینان حاصل شود که حداکثر مزایا را از فیزیوتراپی خود به دست می آورید. فیزیوتراپیست شما با مشکلات ثانویه که ممکن است شما را آزاز دهد آشناست و اهدافی را برای کاهش علائم ثانویه و نیز کار بر روی مشکلات تحرکی اولیه شما تعیین می‌کند.
- فیزیوتراپیست شما می‌تواند از شرایط ویژه و مخصوص علائم شما برای کمک به کاهش آنها استفاده کند. چیزهایی مانند استفاده از الکتروتراپی برای کاهش درد از این قبیل کارها میباشد. تمام روشهای استفاده شده دارای تحقیقات علمی متعدد برای اثبات آن که درمان استفاده شده برای کاهش علائم شما موثر بوده است. فیزیوتراپیست شما با تکنیک‌هایی که هیچ متخصص دیگر نمی تواند انجام دهد، به درمان شما کمک می‌کند.
- فیزیوتراپیست شما متوجه خواهد شد که ممکن است نیاز باشد تا به اندازه کافی متحرک و مستقل باشید. فیزیوتراپیست شما ممکن است به شما برنامه‌های خاص یا تمرینات کششی خاصی ارائه کند که کمک می‌کند انعطاف پذیری مفصل خود را حفظ کنید، قدرت عضلانی و استقلال خود را حفظ کنید.
- فیزیوتراپیست شما تمرینات خاصی را برای کمک به دستیابی به اهداف تحرکی خاص، حتی اگر این اهداف شامل پیاده روی باشد، تعیین می‌کند. اگر این اهداف واقع بینانه باشند، آنها به دنبال کمک به شما برای رسیدن به این هدف هستند.
- درمان ممکن است با بهبود نیروی اصلی شما آغاز شود، اما بعد از آن ممکن است پیشرفت بیشتری داشته باشد مانند راه رفتن با کمک دیگران و یا پیاده روی با عصا و غیره. این به شما کمک خواهد کرد که کمتر به دیگران وابسته شوید و تنها یاد خواهید گرفت که با آن کنار بیایید.
- فیزیوتراپیست شما همچنین ممکن است در راه رفتن شما برای بهبود استقلال خود کار کند. فیزیوتراپیست با شما کار خواهد کرد تا روشهای راه رفتن اصولی برای به حداکثر رساندن ایمنی خود را به شما آموزش دهد، اما شما را مستقل تر از گذشته خواهد کرد.
- در صورت لزوم، فیزیوتراپیست ممکن است برنامه‌های ورزشی خود را همراه با تکنیک های دستی به خانواده یا مراقب شما آموزش دهد تا بتوانید فیزیوتراپی را بین جلسات در خانه نیز ادامه دهید. این موضوع به این دلیل است که فیزیوتراپ شما می‌خواهد از مزایای درمان بیشتری بهره مند شوید.