تاخیر در رشد
شایع ترین علت کوتاهی قد و بلوغ دیررس، تاخیر در رشد کودکان است. اختلال تاخیر تکاملی، اغلب زندگی کودک را در سه سال اول تحت تأثیر قرار می‌دهد. در اثر این عارضه رشد کودک در حدود 3 تا 6 ماهگی شروع به کند شدن می‌کند به طوری که سرعت وزن گیری و رشد قد کاهش می‌یابد. اگر کودکتان طبق روند طبیعی رشد نکند، احتمال اختلال تاخیر رشد وجود دارد. والدین یا متخصص می‌توانند تاخیر رشدی را تشخیص دهند. درمان‌های اولیه می‌توانند برای رسیدن به حد طبیعی رشد و یا نزدیک به آن کمک کنند. اگر نشانه‌های تاخیر رشد کودک از سمت والدین دیر تشخیص داده شود صدمات جبران ناپذیری به کودک وارد خواهد شد.
به طور کلی تاخیر تکاملی کودکان باعث اختلال در مهارتهای مختلف از جمله مهارتهای اجتماعی، شناختی، زبانی و حرکتی میشود. اختلالات عصبی رشدی نیز به نوعی اختلال تاخیر تکاملی کودکان محسوب می‌شوند.
تاخیر رشد ممکن است تنها مربوط به رشد اندام‌های بدن باشد و اختلالاتی همچون اختلال کوتاه قامتی (کوتولگی) را پدید آورد، یا تنها توانایی‌های ذهنی کودک را تحت تاثیر قرار دهد؛ کودکان دارای اختلالات یادگیری، اوتیسم و معلولیت ذهنی از نظر ظاهری تفاوتی با دیگر همسالان خود ندارند. تشخیص به موقع و آموزش مهارتهای خاص به این گروه از کودکان، عوارض ناشی اختلال رشدی را کاهش داده و یا از بین می‌برد.
علائم اختلال و تاخیر در رشد :
علائم اختلال هماهنگی رشد سریعا پس از تولد ظاهر می شود. احتمال دارد نوزادان در یادگیری نحوه مکیدن و بلعیدن شیر دچار مشکل شوند.
کودکان نوپا احتمالا به جلو خزیدن، نشستن، راه رفتن و صحبت کردن را به کندی یاد بگیرند.
با ورود به مدرسه، علائم این اختلال میتواند مورد توجه واقع شود.
علائم اختلال هماهنگی رشد شامل موارد زیر میباشد :
- اختلال در پایین رفتن از پله
- دویدن بسوی دیگر
- رها کردن اشیاء
- راه رفتن نادرست
- افتادن مکرر
- مشکل در بستن بند کفش، پوشیدن لباس و سایر فعالیت های مراقبتی
- اختلال در انجام فعالیت های مدرسه مانند نوشتن، رنگ آمیزی و استفاده از قیچی
افراد مبتلا به این اختلال احتمالا از خودآگاه شوند و از فعالیت های ورزشی یا تفریحی پرهیز کنند. با این حال، ورزش محدود منجر به ضعف عضلات و افزایش وزن میشود.
داشتن تفریح و وضعیت بدنی مناسب برای غلبه بر عملکردهای DCD ضروری است.
علل به وجود آمدن تاخیر در رشد کودک
عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی هر دو در به وجود آمدن اختلال رشد در کودک اثر می‌گذارد. در ادامه چگونگی اثرگذاری هر کدام از عوامل را بررسی کرده‌ایم.
عوامل ژنتیکی
ناهنجاری‌های کروموزومی یا ژنتیکی میتواند مسبب اختلال در تاخیر رشد شوند. امروزه با انجام آزمایشاتی قبل از بارداری میتواند ژن‌های معیوب را شناسایی کرده و از به دنیا آمدن کودکانی با مشکلات ژنتیکی جلوگیری کرد.
عوامل محیطی
- مسمومیت کودک قبل یا بعد از تولد با عوامل مضر مانند سرب
- ابتلای مادر به بیماری‌های عفونی
- تب شدیدی که به تشنج ختم شود
- نوزاد نارس به دنیا آید و یا دچار کمبود اکسیژن شود
- وارد شدن ضربه به سر کودک ضمن به دنیا آمدن یا بعد از آن
برای مشورت با فیزیوتراپیست برای درمان تاخیر در رشد و اختلالات اطفال با روش های فیزیوتراپی مناسب با کلینیک فیزیوتراپی کمیل تماس بگیرید.
فیزیوتراپیست میثم طالبی
تلفن: 09160664176
تشخیص اختلال و تاخیر در رشد :
تشخیص سندرم ناتوانی رشدی کودکان سخت است زیرا ممکن است علائم آن با سایر شرایط اشتباه گرفته شود.
دفترچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-V) چهار معیار را نشان می دهد که برای تشخیص سندرم ناتوانی رشدی کودکان باید رعایت شود:
- این شرایط به طور قابل توجهی در فعالیت های روزمره زندگی و یا عملکرد تحصیلی دخالت می کند.
- مشکلات مربوط به مهارت های حرکتی از طریق ناتوانی ذهنی، اختلال بینایی یا اختلالات مغزی به خوبی توضیح داده نمی شود.
- این علائم در اوایل زندگی کودک شروع می شود.
- کودک، تاخیر در رسیدن به نقاط حرکتی را نشان می دهد.
برای تشخیص تاخیر رشد می‌توان کودکان را از 4 جهت مورد بررسی قرار داد.
مهارتهای حرکتی: نشانه‌های مشکل در مهارتهای حرکتی شامل عدم توانایی در غلت زدن، نشستن و راه رفتن تا قبل از هجده ماهگی، ناتوانی در جویدن، بلعیدن و غذا خوردن به تنهایی، ناتوانی در دست گرفتن اجسام و ناتوانی در از استفاده از دو طرف بدن میشود.
مهارتهای اجتماعی: کودکان دارای تاخیر رشدی ممکن است توانایی برقراری ارتباط با دیگران (اعضای خانواده، همسالان، معلمان و …) را نداشته باشند. همچنین این کودکان توانایی درک احساسات دیگران را ندارند.
مهارتهای شناختی: در اثر تاخیر رشد مهارتهای شناختی نظیر یادگیری، درک، استدلال و یادآوری دچار مشکل میشود.
مهارتهای زبانی: این کودکان بسیار دیر به زبان می‌آیند، این موضوع شامل زبان بدن هم میشود. به این معنا که در فهماندن منظورشان به دیگران حتی از طریق زبان بدن نیز ناتوان هستند.
این مرکز با استفاده از پیشرفته ترین دستگاه ها و بهترین متد های درمانی روز دنیا تلاش خواهد کرد، بهبودی تان را به شما بازگرداند.
فیزیوتراپیست میثم طالبی
چه زمان به پزشک مراجعه کنیم؟
برخی تاخیرات رشدی تا زمانی که کودک به مدرسه برود برطرف می‌شوند اما برخی دیگر تا پس از سنین مدرسه نیز شناسایی نمی‌شوند. هر والدینی کودک خود را بهتر از هر کس دیگری می‌شناسند به همین دلیل اغلب زودتر متوجه مشکلاتی در کودک خود می‌شوند؛ در صورتی که سؤال یا نگرانی در مورد رشد کودکتان برایتان به وجود آمد، حتما با پزشک کودک مطرح کنید. پزشک ممکن است در مورد تاخیر در رشد سؤالات زیر را از شما بپرسد بنابراین بهتر است از قبل در مورد آن‌ها فکر کنید و پاسخ‌های درست بدهید:
- آیا کودکتان مهارت‌ها و توانایی‌هایی را که قبلا داشته از دست داده‌است؟
- آیا در نحوه حرکت و یا ارتباط برقرار کردن کودک با دیگران مشکلی وجود دارد؟
- آیا کودک در مهارتهای ارتباطی و زبانی علائم خاص و یا تاخیر دارد؟
درمان اختلال هماهنگی رشد
هرچه تاخیر رشدی کودک از طرف والدین زودتر تشخیص داده شود درمان کودک آسان‌تر و سریع‌تر اتفاق خواهد افتاد. در نتیجه احتمال رشد کامل و مطلوب بیشتر میشود. والدین می‌توانند بعد از مشاهده نشانه‌های مطرح شده سریعا درمان فرزند خود را تحت نظارت یک متخصص آغاز کنند.
اختلال هماهنگی رشد با یک برنامه طولانی مدت آموزش، فیزیوتراپی، کاردرمانی و آموزش مهارتهای تفریحی تحت درمان قرار می گیرد تا در بهترشدن این اختلال کمک کند.
تربیت بدنی می تواند در ایجاد هماهنگی، تعادل و برقراری ارتباط بهتر بین مغز و بدن کمک کند.
ورزش های فردی مانند شنا یا دوچرخه سواری فرصتهای بهتری برای ایجاد مهارت های حرکتی نسبت به ورزش های تیمی ارائه دهد.
برای اینکه بتوان بدن و مغز را در کنار یکدیگر بکار گرفت و خطر چاقی را کاهش داد، ورزش روزانه در صورت داشتن سندرم ناتوانی رشدی کودکان ضروری است.
کاردرمانی می تواند در تسلط بر فعالیت های روزانه کمک کند. متخصصین کاردرمانی درمورد روش های کمک به افراد در انجام کارهای سخت آگاهی دارند.
کاردرمانگر همچنین می تواند برای کمک با مسئولان مدرسه برای شناسایی تغییرات در موفقیت مدرسه از جمله استفاده از رایانه به جای تکالیف نوشتن دستی، همکاری کند.
پیشگیری از اختلال تاخیر در رشد کودک
برای پیشگیری از اختلال تاخیر رشد در کودک باید افراد ناقل، به عنوان مثال مادران دچار بیماری عفونی را شناسایی و به وضعیت آنان رسیدگی کرد. آگاه کردن زوج‌هایی که قصد بچه دار شدن دارند مفید است. مشاوران و متخصصان با آموزش عوامل خطر و راه‌های جلوگیری از این اختلال، مانع از شیوع تاخیر تکاملی کودکان می‌شوند. بعد از تولد نوزاد والدین می‌توانند فرزندشان را به طور منظم برای معاینات نزد پزشک یا مراکز بهداشت ببرند و با فراهم کردن محیط زندگی باثبات، آینده فرزندان خود را تضمین کنند.
برای دریافت مشاوره فیزیوتراپی درباره راه های درمان تاخیر در رشد و اختلالات اطفال و انتخاب بهترین روش درمان با ما تماس بگیرید.
فیزیوتراپیست میثم طالبی
تلفن :09160664176