لگن بزرگ‌ترین ساختار یکپارچه استخوانی بدن است. این ساختمان مهم، نیروی وزن تنه را بین دو اندام تحتانی تقسیم می‌کند. لگن حاوی ارگان‌های مهم گوارشی، تولید مثل و ادراری است و عروق و اعصاب مهمی از آن عبور کرده و به اندام‌های تحتانی می‌رسند.
دردهای ناحیه لگن و تغییر شکل‌های ساختار استخوانی آن و آسیب‌هایی که می‌تواند به دنبال ضربات شدید به آن وارد شود از جمله مهم‌ترین علل مراجعه بیماران به دلیل مشکلات لگنی به پزشک است.

آناتومی ناحیه لگن و استابولوم – استخوان:

پلویس Pelvis یا لگن یک ساختمان حلقوی شکل است که در پایین تنه قرار گرفته و ارتباط اندامهای تحتانی را با تنه برقرار می کند. لگن از بالا به ستون فقرات و در پایین به استخوان های ران مفصل می شود. وظیفه لگن در واقع انتقال نیروهای وزن از تنه به هر دو اندام های تحتانی است. همچنین در موقع نشستن، نیروی وزن تنه مستقیما از طریق لگن به زمین وارد می شود. لگن همچنین حاوی ارگان های گوارشی و تولید مثل بوده و عروق و اعصاب مهمی از آن عبور کرده و از تنه به اندام تحتانی می روند.

پلویس از سه استخوان تشکیل شده است. دو استخوان کاملا هم شکل ولی قرینه و به شکل نیم دایره به نام استخوانهای بی نام Innominate bone در کنار یکدیگر قرار گرفته اند تا قسمت اعظم این ساختمان حلقوی را تشکیل دهند.

این دو استخوان در قسمت جلو به یکدیگر نزدیک شده و یک مفصل را تشکیل میدهند که به آن سمفیز پوبیس Pubic symphysis میگویند.

عضلات لگن و استابولوم

بر روی استخوان های لگن خاصره عضلات متعددی قرار گرفته اند. این عضلات موجب حرکاتی بخصوص در ران میشوند. تعدادی از عضلان مهم لگن عبارتند از:

عضلات گلوتئال (Gluteal muscles)

عضله ایلیوپسواس

عضلات کف لگن خاصره

عضلات گلوتئال Gluteal muscles

به اینها عضلات سرینی هم میگویند. اینها سه عضله هستند. گلوتئوس ماگزیموس یا سرینی بزرگ Gluteus maximus ، گلوتئوس مدیوس یا سرینی متوسط Gluteus medius و گلوتئوس مینیموس یا سرینی کوچک Gluteus minimus .

این عضلات در بالا به سطح پشتی استخوان های بی نام میچسبند ( به سطح پشتی قسمتی از استخوان بی نام که به آن ایلیوم میگویند). این عضلات سپس به سمت پایین و بیرون میروند و به برجستگی تروکانتر بزرگ میچسبند.

این عضلات هستند که برجستگی باسن یا کفل را ایجاد میکنند.

این عضلات همچنین ران را به سمت داخل میچرخانند ( وقتی سر پا ایستاده اید و شست های دو پا را به هم نزدیک کرده و پاشنه ها را از هم دور کرده اید در واقع هر دو مفصل ران شما در وضعیت چرخش داخلی قرار گرفته اند).

عضله سرینی بزرگ یا گلوتئوس ماگزیموس موجب میشود مفصل ران باز شود ( وقتی سر پا ایستاده اید مفصل ران شما باز است و وقتی نشسته هستید این مفصل خم شده است).

این عضله همچنین موجب چرخش خارجی مفصل ران میشود ( وقتی سر پا ایستاده اید و شست های دو پا را از هم دور کرده و پاشنه ها را به هم نزدیک کرده اید در واقع هر دو مفصل ران شما در وضعیت چرخش خارجی قرار گرفته اند). انسان برای سر پا ایستادن نیاز به عضلات گلوتئال قوی و بزرگ دارد.

عضله ایلیوپسواس

عضلات کف لگن خاصره

استخوان های لگن خاصره به توسط لیگامان های قوی در کنار یکدیگر بصورت پایدار قرار گرفته اند. در واقع مهمترین عامل پایداری ساختمان حلقه لگنی رباط هایی هستند که دو استخوان بی نام و ساکروم را در کنار یکدیگر حفظ میکنند. مهمترین این رباط ها عبارتند از :

• رباط های بین دو استخوان پوبیس در جلو و در جایی که در کنار هم قرار گرفته اند. این لیگامانها موجب میشوند دو استخوان پوبیس و به تبع آن دو استخوان بی نام محکم در کنار هم قرار بگیرند.

• رباط های بین استخوان ساکروم و قسمت ایلیوم از استخوان بی نام. این رباط ها که به آنها رباط یا لیگامان های ساکروایلیاک Sacroilic ligament میگویند قویترین رباط بدن هستند و موجب پایدار ماندن حلقه لگنی در قسمت پشت میشوند. رباط های ساکروایلیاک در دو لایه عمقی و سطحی هستند.مفصل بین ساکروم و استخوان بی نام پایداری ذاتی ندارد و این لیگامان ها هستند که موجب میشوند استخوان های دو طرف لگن بطور محکمی در قسمت پشت در کنار استخوان ساکروم یا خاجی بماند.

• رباط های بین استخوان ساکروم و ایسکیوم که دو رباط به نامهای ساکرواسپاینوس Sacrospinous ligament و ساکروتوبروس Sacrotuberous ligament هستند.

• رباط اینگوینال که بین خار خاصره فوقانی قدامی و سمفیز پوبیس قرار گرفته است