آرتریت روماتوئید
به تورم و حساس‌شدگی یک یا تعدادی از مفاصل آرتریت گفته‌می‌شود. علایم اصلی آرتریت درد و خشکی مفصل هستند؛ شدت این علایم معمولاً با افزایش سن بیشتر می‌شود. شایع‌ترین انواع آرتریت عبارتند از: استئوآرتریت (آرتروز) و آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی).
آرتریت روماتوئید یک بیماری التهابی است که باعث درد، التهاب، خشکی و کاهش عملکرد مفاصل می‌شود. معمولاً این بیماری دارای الگوی متقارن است. بدان معنی که اگر یک زانو یا دست درگیر شود، زانو یا دست دیگر نیز مبتلا می‌شود. این بیماری معمولاً روی مفاصل مچ و انگشتان دست و حتی روی قسمتهای دیگر بدن (مجاور مفاصل) نیز تأثیر می‌گذارد. علاوه بر این بیماران مبتلا، دچار احساس خستگی صبحگاهی و تب اتفاقی می‌شوند.
این بیماری می تواند هر بخشی از بدن را درگیر سازد ولی بیشترین میزان درگیری آن مفصل های بدن است. این بیماری در زنان بیشتر از مردان بروز می یابد. نکته حائز اهمیت در مورد این بیماری آن است که می تواند در کودکان و جوانان هم اتفاق بیفتد که در این صورت با عنوان آرتیت روماتوئید جوانان شناخته می شود.
آرتریت روماتوئید در افراد مختلف آثار متفاوتی دارد. برای برخی افراد این بیماری حدود چند ماه تا چند سال طول می‌کشد و بدون اینکه آثار مخربی داشته باشد از بین می‌رود ولی در گروهی از افراد که شکل متوسط بیماری را تجربه می‌کنند در دوره‌ای علائم بدتر شده و در دوره‌ای احساس بهتری دارند. گروهی نیز، به نوع حاد مبتلا می‌شوند که چندین سال و گاهی تا پایان عمر طول می‌کشد و آثار مخرب جدی به جا گذاشته و باعث ناتوانی فرد می‌گردد.
علائم :
- مفاصل ملتهب و گرم
- الگوی متقارن در مفاصل درگیر
- التهاب مفاصل که اغلب در مچ و انگشتان دست دیده می‌شود.
- گاهی اوقات التهاب مفاصل روی مفاصل گردن، شانه، آرنج، ران، زانو ها و قوزک پا نیز اثر می‌گذارد.
- خستگی، تب گاهی اوقات
- درد و خشکی مفاصل که حدود سی دقیقه پس از برخواستن از خواب و استراحت طولانی اتفاق می‌افتد.
- علائمی که برای چندین سال طول می‌کشد.
- علائم متفاوت در میان بیماران مبتلا
چگونه آرتریت روماتوئید ایجاد شده و پیشرفت می‌کند؟
انتهای استخوان‌ها با غضروف پوشیده شده که تحرک استخوان‌ها را ساده‌تر می‌کند و محل تلاقی دو استخوان ، مفصل نام دارد. مفاصل با کپسولی احاطه شده‌اند که آنها را حفاظت و حمایت می‌کند. این کپسول از بافت سینوویوم (synovium) تشکیل شده که مایع سینوویال (synovial) را تولید می‌کند.( مایعی شفاف که روغن مانند است و غضروف‌ها و استخوان‌ها را تغذیه می‌کند.)
آرتریت روماتوئید مشابه دیگر بیماری‌های روماتیسمی، یک بیماری اتوایمیون است. بدین معنا که سیستم ایمنی که در افراد نرمال، بدن را در مقابل عفونت‌ها و بیماری‌ها محافظت می‌کند، به دلیل نا مشخصی به بافت مفاصل حمله می‌کند. بدین ترتیب که گلبول‌های سفید خون که جز سیستم ایمنی هستند به سمت سینوو یوم مهاجرت کرده و باعث التهاب می‌شوند که از علائم آن گرمی، التهاب و درد مفاصل است. در طول پروسه التهاب سینوویوم که در حالت طبیعی نازک است به تدریج ضخیم شده و باعث تورم مفاصل می‌شود.
با پیشرفت آرتریت روماتوئید، سینوویوم ملتهب در محل مفصل به غضروف و استخوان حمله کرده و آنها را تخریب می‌کند. عضلات و تاندونهای مجاور به تدریج ضعیف شده و دیگر قادر نیستند به شکل طبیعی کار کنند.
بعضی مبتلایان به آرتریت روماتوئید دارای علائمی در اندام‌های دیگر بدن می‌باشند. بسیاری از بیماران به آنمی (کم خونی) مبتلا می‌شوند و تولید گلبول‌های قرمز کاهش می‌یابد. اثرات دیگر که کمتر اتفاق می‌افتد، شامل گردن درد و التهاب عروق خونی ریوی می‌باشد.
درمان آرتریت روماتوئید چگونه است؟
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای آرتریت روماتوئید وجود ندارد اما برای کند کردن روند بیماری و به حداقل رساندن آسیب مفصل می توان از چند روش درمانی مختلف استفاده کرد.
سه جنبه اصلی درمان آرتریت روماتوئید :
- دارو ها
- جراحی
- فیزیوتراپی
اهداف درمان
- تسکین درد و کاهش التهاب
- جلوگیری از تخریب مفاصل
- رضایمندی بیماران و توانمند ساختن آنها در انجام فعالیت‌های شخصی
درمان فیزیوتراپی برای آرتریت روماتوئید :
مراقبت از مفاصل و کنترل علائم در درمان آرتریت روماتوئید بسیار مهم هستند.
فیزیتراپیست ممکن است تعدادی از روشهای مختلف درمانی را توصیه کند که به تسکین علائم و کاهش تاثیری که آرتریت روماتوئید می تواند بر زندگی بیمار داشته باشند، کمک می کنند.
نشان داده شده است که درمان های زیر برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید مفید هستند:
- ورزش درمانی
- گرما/ سرما درمانی
- کنترل درد
- آموزش
- طب سوزنی
- بستن مفاصل با اسپیلنت
- کنترل خستگی
- تکنیک های دستی یا منوال تراپی
- آب درمانی
اهداف فیزیوتراپی:
- آموزش بیمار
- کاهش درد
- حفظ و باز گرداندن دامنه مفصل و تحرک بیمار
- حفظ و بازگرداندن قدرت عضله
- حفظ حداکثر عملکرد فیزیکی
- جلوگیری و یا اصلاح دفورمیتی
- کند کردن سیر پیشرفت بیماری
- کاهش نیروهای وارده به مفصل
- کاهش استرس های روانی و افسردگی نیز در درمان بیماران آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی موثر است.
درمان فیزیوتراپی برای آرتریت روماتوئید :
مراقبت از مفاصل و کنترل علائم در درمان آرتریت روماتوئید بسیار مهم هستند.
فیزیتراپیست ممکن است تعدادی از روشهای مختلف درمانی را توصیه کند که به تسکین علائم و کاهش تاثیری که آرتریت روماتوئید می تواند بر زندگی بیمار داشته باشند، کمک می کنند.
نشان داده شده است که درمان های زیر برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید مفید هستند:
- ورزش درمانی
- گرما/ سرما درمانی
- کنترل درد
- آموزش
- طب سوزنی
- بستن مفاصل با اسپیلنت
- کنترل خستگی
- تکنیک های دستی یا منوال تراپی
- آب درمانی
اهداف فیزیوتراپی:
- آموزش بیمار
- کاهش درد
- حفظ و باز گرداندن دامنه مفصل و تحرک بیمار
- حفظ و بازگرداندن قدرت عضله
- حفظ حداکثر عملکرد فیزیکی
- جلوگیری و یا اصلاح دفورمیتی
- کند کردن سیر پیشرفت بیماری
- کاهش نیروهای وارده به مفصل
- کاهش استرس های روانی و افسردگی نیز در درمان بیماران آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی موثر است.